آزمایش هلیکوباکتر پیلوری چندین نوع آزمایش و روش برای تعیین اینکه آیا شما مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) هستید یا نه وجود دارد. تکرار آزمایش هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) بعد از درمان برای اطمینان از ناپدید شدن هلیکوباکتر پیلوری نیز مهم است. آزمایش هلیکوباکتر پیلوری ممکن است با استفاده از نمونه مدفوع، از طریق آزمایش تنفس و معاینه آندوسکوپی فوقانی انجام شود. برای آشنایی با انواع آزمایش های هلیکوباکتر پیلوری تا پایان این مقاله با ما باشید.
آزمایش هلیکوباکتر پیلوری چیست؟
این آزمایش برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. پیلوری) در معده و قسمت فوقانی روده کوچک (اثنی عشر) استفاده می شود. هلیکوباکتر پیلوری می تواند باعث زخم معده شود. اهمیت این آزمایش بسیار زیاد است و به همین دلیل باید در بهترین آزمایشگاه در تهران انجام شود. اما اکثر افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری در سیستم گوارشی خود دچار زخم نمی شوند.
از چهار مدل مختلف آزمایش برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری استفاده می شود:
- آزمایش آنتی بادی خون: آزمایش خون بررسی می کند که آیا بدن شما آنتی بادی برای باکتری هلیکوباکتر پیلوری ساخته است یا خیر. اگر آنتیبادیهای ضد هلیکوباکتر پیلوری در خون خود دارید، به این معنی است که یا در حال حاضر آلوده هستید یا در گذشته آلوده شدهاید.
- تست تنفس اوره: آزمایش تنفس اوره بررسی می کند که آیا باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده شما وجود دارد یا خیر. این آزمایش می تواند نشان دهد که آیا عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارید یا خیر. همچنین می توان از آن برای مشاهده اینکه آیا درمان برای خلاص شدن از شر هلیکوباکتر پیلوری مؤثر بوده است یا خیر، استفاده کرد.
- آزمایش آنتی ژن مدفوع: آزمایش آنتی ژن مدفوع بررسی می کند که آیا موادی که سیستم ایمنی را برای مبارزه با عفونت هلیکوباکتر پیلوری تحریک می کند (آنتی ژن های هلیکوباکتر پیلوری) در مدفوع شما (مدفوع) وجود دارد یا خیر. آزمایش آنتی ژن مدفوع ممکن است برای کمک به تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا برای یافتن موفقیت آمیز بودن درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری انجام شود.
- بیوپسی معده: یک نمونه کوچک (بیوپسی) از پوشش معده و روده کوچک در طول آندوسکوپی گرفته می شود. ممکن است چندین آزمایش مختلف روی نمونه بیوپسی انجام شود.
در چه مواردی پزشک آزمایش هلیکوباکتر را تجویز میکند؟
در صورت داشتن علائم گاستریت یا زخم معده ممکن است نیاز به تست هلیکوباکتر داشته باشید. این شرایط اغلب توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش وزن
- درد در قسمت بالای شکم (شکم)
- نفخ (احساس پری یا تورم در شکم)
- احساس سیری خیلی زود هنگام خوردن یک وعده غذایی
- تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
همچنین اگر برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری تحت درمان قرار گرفته اید، ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشید تا ببینید آیا درمان برای خلاص شدن از شر تمام باکتری ها موثر است یا خیر. چرا که اگر هلیکوباکتر پیلوری در بدن شما باقی بماند، می تواند رشد کند و دوباره علائم ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: آزمایش آنزیم های کبدی
H pylori Ab lgA در آزمایش خون چیست؟
وجود آنتی بادی H pylori Ab lgA در آزمایش خون نشاندهنده این است که شما مبتلا به عفونت مزمن هلیکوباکتر پیلوری هستید. تستهای سرولوژیکی بهینه برای سنجش آنتیبادیهای H pylori Ab lgA ، حساسیت بیش از 95 درصدی دارند.
H pylori Ab lgM در آزمایش هلیکوباکتر چیست؟
H pylori Ab lgM در تست هلیکوباکتر ، برای تشخیص زودهنگام عفونت هلیکوباکتر پیلوری در بیماران مبتلا به بیماری معده و اثنی عشر استفاده می شود.
در تست هلیکوباکتر H pylori Ab IgG نشانه چیست؟
مثبت بودن H pylori Ab IgG در تست خون هلیکوباکتر فقط نشان دهنده وجود آنتی بادی IgG برای هلیکوباکتر پیلوری است که می تواند به این معنا باشد که شما قبلا مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیاوری بوده اید و لزوماً نشان دهنده وجود بیماری نیست.
شرایط انجام آزمایش هلیکوباکتر پیلوری
روش های مختلفی برای آزمایش هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد. پزشک شما ممکن است بسته به شرایط یک یا چند آزمایش را درخواست دهد:
آزمایش تنفس هلیکوباکتر
آزمایش تنفس، که آزمایش تنفس اوره نیز نامیده می شود. به طور کلی شامل این مراحل است:
- ابتدا در ظرفی تنفس می کنید تا نمونه ای از نفس خود را تهیه کنید.
- سپس یک قرص یا مایع حاوی اوره را می بلعید. اوره یک ماده زائد طبیعی است که در خون یافت می شود. اوره مورد استفاده برای آزمایش حاوی اتم های کربن ویژه ای است. اگر هلیکوباکتر پیلوری دارید، باکتری ها اوره را به دی اکسید کربنی که شامل این اتم های کربن است تبدیل می کنند. بدن شما از شر دی اکسید کربن تولید شده بواسطه هوایی که بازدم می کنید (بازدم) خلاص می شود.
این دو نمونه تنفسی آزمایش شده و با یکدیگر مقایسه خواهند شد. اگر باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده خود دارید:
- اتم های کربن ویژه موجود در اوره در نمونه دوم تنفس شما ظاهر می شوند.
- نمونه تنفس دوم حاوی دی اکسید کربن بیشتری نسبت به نمونه اول خواهد بود.
آزمایش های مدفوع هلیکوباکتر
روش های مختلفی برای بررسی نمونه مدفوع برای هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد:
- آزمایشات آنتی ژن: که رایج ترین نوع آزمایش برای هلیکوباکتر پیلوری است. آنتی ژن ها نوعی پروتئین هستند. آزمایش نمونه شما را برای آنتی ژن هایی که از هلیکوباکتر پیلوری می آیند بررسی می کند.
- آزمایشات PCR: که نمونه شما را از نظر مواد ژنتیکی بجای مانده از هلیکوباکتر پیلوری بررسی می کند.
پزشک شما احتمالاً یک ظرف یا کیت حاوی دستورالعمل هایی در مورد نحوه جمع آوری نمونه مدفوع به شما می دهد. روش های مختلفی برای جمع آوری نمونه وجود دارد، بنابراین دستورالعمل ها را به دقت دنبال کنید. به طور کلی، شما باید:
- بر روی ظرف برچسبی شامل نام، تاریخ و زمان جمع آوری بزنید.
- طبق دستورالعمل نمونه مدفوع را جمع آوری کنید. این معمولا شامل استفاده از یک ظرف تمیز و خشک، یا کاغذ یا پوشش پلاستیکی مخصوصی است که روی توالت قرار میگیرد تا مدفوع را بگیرد.
- مطمئن شوید که مدفوع با ادرار، دستمال توالت یا آب توالت مخلوط نمی شود. ظرف را طبق دستورالعمل به آزمایشگاه تحویل دهید.
- اگر جمعآوری نمونه را از پوشک انجام می دهید، دستورالعملهای ویژهای برای استفاده از پوشش پلاستیکی در داخل یک پوشک تمیز دریافت خواهید کرد.
- در موارد خاص، پزشک ممکن است از یک سواب برای گرفتن نمونه مدفوع از رکتوم استفاده کند.
آندوسکوپی برای هلیکوباکتر
اگر سایر آزمایشها اطلاعات کافی برای تشخیص ارائه نکنند، ممکن است پزشک شما روشی به نام آندوسکوپی را تجویز کند. پزشک شما از یک اسکوپ برای مشاهده مری شما (لوله ای که دهان و معده شما را به هم متصل می کند)، پوشش معده و بخشی از روده کوچک شما استفاده می کند. در طول روش:
- روی محل مخصوص دراز می کشید.
- دارویی به شما داده می شود تا احساس درد نکنید.
- پزشک شما یک لوله نازک (یک آندوسکوپ) را از طریق دهان داخل معده شما وارد می کند. این لوله دارای یک چراغ و دوربین است که به پزشک شما اجازه می دهدتا شما را معاینه کند.
- پزشک ممکن است برای برداشتن نمونه های کوچک بافت بیوپسی انجام دهد. این بافت برای آزمایش هلیکوباکتر پیلوری و سایر شرایطی که ممکن است باعث ایجاد علائم شوند به آزمایشگاه فرستاده می شود.
تفسیر آزمایش هلیکوباکتر
نتیجه منفی آزمایش هلیکوباکتر پیلوری به این معنی است که احتمالاً عفونت هلیکوباکتر پیلوری ندارید. پزشک ممکن است آزمایش های بیشتری را برای یافتن علت علائم شما تجویز کند.
نتیجه مثبت آزمایش به این معنی است که شما عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارید. و پزشک معمولا یک یا چند آنتی بیوتیک برای درمان عفونت تجویز می کند. معمولاً برای تسکین علائم و کمک به بهبود معده از داروهای دیگری نیز استفاده خواهید کرد. پس از اتمام درمان، پزشک شما ممکن است آزمایشهای تکراری را برای اطمینان از رفع شدن کامل آلودگی به باکتریهای هلیکوباکتر پیلوری تجویز کند.