آزمایش فریتین برای سنجش و بررسی میزان ذخایر آهن بدن توسط پزشک تجویز می‌شود. تست فریتین می‌تواند اطلاعات خوبی در مورد میزان فریتین خون شما به پزشک ارائه کند تا بتواند با تشخیص درست داروی مناسبی برای سلامتی شما تجویز کند. در این مقاله ما قصد داریم در خصوص آزمایش فریتین خون و سوالات پیرامون آن اطلاعاتی را خدمت شما همراهان عزیز ارائه کنیم تا در صورت نیاز به این آزمایش بتوانید با آگاهی بیشتر به این کار اقدام کنید.
آزمایش فریتین چیست؟
فریتین پروتئینی در خون است که به آهن اضافه در بدن که بدن نیازی به آن ندارد متصل می‌شود و آن را در خود ذخیره می‌کند و در زمانی که لازم است آن را آزاد می‌کند. گاهی اوقات پیش می‌آید که دچار خستگی، ضعف، سرگیجه، بی‌حوصلگی، تپش قلب و دردهای شکمی می‌شوید به طوری که این حالت‌ها از بین نمی‌روند و باعث آزار شما می‌شوند. این علائم می‌تواند نشان از کمبود ذخایر آهن یا حتی افزایش آن باشد. در این شرایط اگر به پزشک مراجعه کنید ممکن است آزمایش فریتین را برای شما تجویز کند. فریتین نوعی پروتئین است که توسط کبد ساخته می‌شود.گاهی اوقات فریتین را با آهن خون اشتباه می‌گیرند ولی این دو یکی نیستند.
زمانی که برای شما آزمایش فریتین تجویز می‌شود این بدان معنی است که پزشک می‌خواهد میزان غلظت پروتئین فریتین را بسنجد، هر چه این غلظت بیشتر باشد یعنی ذخایر آهن خون شما زیاد است و برعکس اگر کم باشد یعنی ذخایر آهن خون شما کم است و باید در هر دو صورت پزشک داروی مناسب با شرایط شما را تجویز کند.
علت سطح پایین فریتین در خون چیست؟
زمانی که آزمایش فریتین خون نشان دهنده غلظت پایین پروتئین است یعنی سطح فریتین خون پایین آمده و ممکن است علائمی همچون خستگی و ضعف، سرگیجه، سردرد و … را در پی داشته باشد. کم خونی یا فقر آهن برای اکثر افراد آشنا است و یکی از دلایل اصلی آن کمبود فریتین خون است. علت پایین بودن سطح فریتین خون می‌تواند به چند عامل مرتبط باشد ولی یکی از دلایل اصلی آن خونریزی است چرا که زمانی که خون از بدن خارج می‌شود ذخایر آهن نیز از دست می‌رود و در نتیجه سطح فریتین پایین می‌آید. به طور کلی می‌توان علت پایین بودن سطح فریتین را در موارد زیر بررسی کرد:
- خونریزی خارجی
شاید شایع‌ترین خونریزی خارجی که به ذهن می‌رسد مربوط به خونریزی دوران قاعدگی در خانم‌ها باشد که در هر ماه اتفاق می‌افتد و در اکثر مواقع علت شایع کم خونی در خانم‌ها همین مسئله است. ولی منظور از خونریزی خارجی، هر نوع خونریزی که باعث خارج شدن خون از بدن شود را شامل می‌شود.
- خونریزی داخلی
خونریزی داخلی به جنسیت مرتبط نیست و ممکن است برای هر کسی پیش بیاید. زمانی که علت پایین بودن سطح فریتین خونریزی خارجی نباشد باید داخل بدن را بررسی کرد چرا که ممکن است بیمار دچار خونریزی داخلی شده باشد که می‌تواند شامل خونریزی گوارشی، ریوی، ادراری و … باشد.
- رژیم غذایی نامناسب
گاهی اوقات ممکن است رژیم غذایی افراد نامناسب باشد و از غذاهایی که دارای آهن است در آن غفلت شده باشد. همین مسئله در دراز مدت می‌تواند باعث پایین آمدن سطح فریتین خون شود.
- مشکلات گوارشی
گاهی اوقات علت پایین بودن سطح فریتین در برخی افراد مشکلات گوارشی است. افرادی که جراحی روده انجام داده‌اند یا اختلالات پانکراس دارند، بدن این افراد توانایی جذب آهن غذا را ندارد و در دراز مدت این مسئله می‌تواند باعث کاهش فریتین خون شود.
شرایط انجام آزمایش فریتین
هر آزمایشی شرایط خاص خود را دارد. برای انجام آزمایش فریتین بنا به نظر اکثر پزشکان نیازی به ناشتا بودن نیست ولی برخی از پزشکان ترجیح می‌دهند که 8 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید. بهتر است این مورد را با پزشک خود در میان بگذارید و به توصیه پزشک خود عمل کنید. مورد دیگری که بسیار مهم است این است که 24 ساعت قبل از این آزمایش نباید از قرص آهن و هر نوع دارویی که حاوی آهن است استفاده کنید تا نتیجه درست باشد.
اگر بیماری خاصی دارید حتما به پزشک اطلاع دهید چون ممکن است برخی بیماری‌ها در نتایج آزمایش فریتین خون تاثیرگذار باشند.
روش انجام آزمایش فریتین
برای انجام آزمایش ابتدا به آزمایشگاه مراجعه کنید تا پرسنل آزمایشگاه از شما نمونه خون تهیه کنند. در مراحل آزمایش خون، سرم خون جدا می‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد و نتایج تست فریتین مشخص می‌شود. شما عزیزان می‌توانید در صورت نیاز به انجام آزمایش فریتین به آزمایشگاه سیمرغ مراجعه کنید و اگر امکان مراجعه حضوری نداشته باشید ما نمونه‌گیری را در منزل شما انجام می‌دهیم.
بیشتر بخوانید: آزمایش کراتنین
عوامل تاثیر گذار بر آزمایش فریتین
برخی عوامل ممکن است به صورت موقت سطح فریتین خون را افزایش و یا کاهش دهد و روی نتایج آزمایش فریتین اثرگذار باشد. در ادامه مطلب به مهم‌ترین عوامل اشاره خواهیم کرد:
- بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و بیماری کرون می‌تواند سطح فریتین را افزایش دهد.
- بیماری‌های کبدی همچون سیروز و هپاتیت باعث افزایش فریتین می‌شود.
- مصرف داروهای حاوی آهن می‌تواند باعث افزایش سطح فریتین شود.
- مصرف غذاهای سرشار از آهن قبل از آزمایش می‌تواند به صورت موقتی میزان فریتین را بیشتر از مقدار واقعی آن نشان دهد.
- ورزش کردن و کاهش وزن می‌تواند میزان فریتین را کاهش دهد.
- بارداری باعث افزایش فریتین می‌شود.
- استعمال دخانیات می‌تواند باعث کاهش آهن و در نتیجه کاهش فریتین شود.
- تعداد دفعات اهدای خون، اگر تعداد دفعات اهدای خون در طول سال زیاد باشد باعث کاهش فریتین خون می‌شود.
این عوامل و عوامل دیگری که ممکن است از قلم افتاده باشد می‌تواند در فاصله کوتاه از آزمایش فریتین خون، نتایج این آزمایش را تحت تاثیر قرار دهد و باعث افزایش یا کاهش کاذب فریتین خون شود. قبل از تست فریتین بهتر است همه این موارد را در نظر داشته باشید و عواملی که قابل کنترل نیستند مانند بیماری را به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید نتیجه درستی از آزمایش فریتین را شاهد باشید.
نتیجه آزمایش فریتین
همانطور که گفتیم سرم خون جدا می‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد تا میزان فریتین مشخص شود. نتیجه آزمایش فریتین با واحد نانوگرم در میلی‌لیتر تعیین می‌شود که با توجه به جنسیت و سن افراد می‌توان تشخیص داد که فریتین خون بالاست یا پایین است. در ادامه مقادیر نرمال تست فریتین را مشاهده می‌کنید:
- نوزادان : 25 الی 200 (ng/dl)
- کودکان کمتر از یک ماه: 200 الی 600 (ng/dl)
- کودکان 2 الی 5 ماهه: 50 الی 200 (ng/dl)
- کودکان 6 ماهه الی 15 ساله : 70 الی 142 (ng/dl)
- زنان بالغ: 10 الی 150 (ng/dl)
- مردان بالغ: 12 الی 300 (ng/dl)
اگر نتایج شما در حد نرمال باشد یعنی همه چیز خوب است ولی اگر خارج از این رنج‌ها باشد باید پزشک داروی مناسبی برای شرایط شما تجویز کند.
کلام آخر
آزمایش فریتین یکی از آزمایش‌های مهم برای تشخیص میزان ذخایر آهن موجود در بدن است. این آزمایش هر چه دقیق‌تر و به موقع انجام شود می‌تواند در تشخیص و کنترل بیماری‌های مربوط به بالا یا پایین بودن فریتین کمک بزرگی کند. برای اینکه بتوانید آزمایش فریتین را با دقت بالا انجام دهید ما به شما بهترین آزمایشگاه در تهران را پیشنهاد می‌کنیم.