هدف از انجام آزمایش CRP اندازه گیری سطح یک پروتئین واکنشی در خون به نام پروتئین C است. در واقع سطح بالای این پروتئین در خون وجود مواردی مثل التهاب و عفونت را نشان می‌دهد. می‌توان گفت میزان سطح CRP در برخی موارد برای تشخیص بیماری‌های مثل سرطان نیز کاربردی است. به طور کلی این آزمایش بسیار مهم و حساس بوده و جواب آن باید بدون درصدی از خطا باشد. به همین دلیل این آزمایش باید در آزمایشگاه‌های معتبر نظیر آزمایشگاه سیمرغ انجام شود. در ادامه به مواردی مثل شرایط انجام آزمایش CRP و روش انجام آن خواهیم پرداخت.
منظور از آزمایش CRP چیست؟
باید گفت CRP نشان دهنده سطح یک پروتئین واکنشی به نام پروتئین C بوده که به طور طبیعی از کبد تولید می‌شود. به هنگام درگیری بدن با موارد عفونی پروتئین C وارد خون خواهد شد و به ترمیم بخش آسیب دیده می‌پردازد. در این صورت سطح پروتئین C که همیشه در خون پایین است افزایش می‌یابد. پزشک با تفسیر آزمایش CRP عفونت و التهاب درونی بدن را تشخیص خواهد داد و درمان موثر را تجویز خواهد کرد.
چرا آزمایش CRP تجویز می‌شود؟
برخی از مواردی که سبب تجویز آزمایش CRP می‌گردند عبارتند از:
- ابتلا به عفونت‌های شدید باکتریایی
- ابتلا به عفونت‌های شدید قارچی
- ابتلا به IBD
- ابتلا به PID
- ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی نظیر آرتریت روماتوئید
- و هر نوع بیماری التهابی و عفونی دیگر
شرایط انجام آزمایش CRP
سطح CRP در بدن بسته به شدت التهاب و درگیری با عفونت تغییر می‌کند. لازم است قبل از انجام این آزمایش شرایطی را رعایت کرد تا جواب این آزمایش بدون خطا باشد. برخی از این شرایط عبارتند از:
- اجتناب از انجام ورزش و فعالیت‌های شدید چرا که انجام آن‌ها در افزایش ناگهانی سطح CRP تاثیر دارد.
- گاها چند ساعت قبل از انجام آزمایشات CRP بنا بر دستور پزشک نباید چیزی خورد یا نوشید.
- مصرف برخی از داروها روی سطح CRP تاثیر گذار بوده و بیمار لازم است پزشک را در جریان تمامی دارو‌های مصرفی خود قرار دهد.
روش انجام آزمایش CRP
آزمایش CRP به صورت کیفی، کمی و کمی نیمه کمی در آزمایشگاه انجام می‌شود. در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.
روش آزمایش کیفی
مراحل روش کیفی عبارتند از:
- قرار دادن نمونه‌ها در اتاق جهت هم دمایی با محیط
- قرار دادن یک قطره از سرم ، کنترل مثبت و کنترل منفی به روی اسلاید های مخصوص به صورت جداگانه
- اضافه کردن یک قطره از معرف لاتکس به هر دوی اسلاید‌ها
- مخلوط هر کدام از محتویات‌ها با یک‌اپلیکاتور چوبی جدا و پخش کردن آن‌ها در محدوده مشخص
حرکت دادن اسلاید به صورت دورانی و سپس مشاهده آگلوتیناسیون
روش آزمایش نیمه کمی و کمی
مراحل روش نیمه کمی و کمی عبارتند از:
- رقیق کرد نمونه با سرم فیزیولوژی 0.9
- اضافه کردن معرف لاتکس CRP به نمونه
- محاسبه تیتر در صورت مشاهده آگلوتیناسیون و گزارش Negative در صورت عدم مشاهده آگلوتیناسیون
بالا بودن CRP در خون به چه معناست؟
به طور کلی باید گفت که متخصصان قلب در خصوص عوارض ناشی از سطح بالای CRP اختلاف نظر دارند.
برخی از پزشکان اعتقاد دارند که بین افزایش سطح CRP در خون و بروز MI ارتباطی وجود دارد. در واقع این عقیده از مطالعات مربوط به سلامت پزشکی برآمده است. این مطالعات نشان می دهد که احتمال MI در مردان بالغ و سالمی که سطوح CRP در خون آن‌ها بالاتر است، سه برابر مردان با سطوح CRP پایینتر می‌باشد. همچنین نتایج نهایی مطالعات هاروارد نشان دهنده این است که افزایش سطح CRP در زنان به تشخیص بیماری‌های مربوط به عروق کرونر و پیش بینی بروز MI کمک می‌کند.
جمع بندی مطالب فوق نشان می‌دهد که سطح بالا CRP در خون در اکثر موارد خبر از یک عارضه قلبی می‌دهد. پزشکان برای تشخیص قطعی عارضه‌های قلبی آزمایش CRP را در کنار سایر آزمایشات تجویر می‌کنند. همچنین بر اساس تحقیقات جدید افزایش سطح CRP می تواند به تشخیص COPD نیز کمک کند.
تفسیر آزمایش سی آر پی
نتایج مربوط به آزمایشات مربوط به سی آر پی با کلمات مثبت یا منفی اعلام می‌شود. این مثبت و منفی بودن مانند سایر آزمایشات نیست. کلمه مثبت در اینجا به معنی وجود پروتئین واکنش گرC بیش از حد نرمال در خون و کلمه منفی نشان دهنده میزان نرمال این پروتئین در خون است.
به طور کلی سطح پروتئین واکنش گر C در آزمایشات CRP به صورت نرمال باید کمتر از ۰/۹ میلی گرم در دسی لیتر باشد. علت کم یا زیاد بودن این پروتئین در خون باید توسط پزشک بررسی شود چرا که میزان این پروتئین در خون همیشه نشان‌دهنده وجود یا عدم وجود عفونت و التهاب نبوده و مواردی مثل اضافه وزن نیز می‌تواند سبب افزایش CRP نسبت به حد نرمال آن شود.
عدم وجود CRP در حد نرمال می‌تواند نشان‌دهنده موارد زیر باشد:
- ۱.۰ تا ۱۰.۰ میلی گرم در دسی لیتر که یک‌سطح نسبتا بالای کم بوده و مواردی را مثل بیماری‌های خود ایمنی، احتمال جمله قلبی، پانکراتیت و…را نشان می‌دهد
- نتیجه CRP بیش از ۱۰ میلی گرم در دسی لیتر نیز یک افزایش متوسط بوده و نشان‌دهنده مواردی مثل عفونت حاد باکتریایی و ویروسی و تروما است.
- نتیجه آزمایشات CRP بیشتر از ۵۰ گرم در دسی لیتر یک افزایش شدید بوده که در اکثر اوقات به دنبال مبارزه بدن با عفونت‌های حاد باکتریایی اتفاق می‌افتد.
تفاوت آزمایش crp با hs-crp
تست HS_ crp برای همه توصیه نمی‌شود چرا که این آزمایش علت التهاب را نشان‌نمی‌دهد و بیشتر با افزایش خطرات قلبی در ارتباط است. در واقع باید گفت افرادی که در گذشته دچار حمله قلبی شده اند در مقایسه با افرادی که سطح hs_ CRP در خون آن‌ها نرمال است بیشتر در خطر بروز حملات قلبی می‌باشند.
آزمایشات مربوط به hs_CRP بیشتر برای افرادی که ممکن است در ۱۰ سال آینده در خطر حمله قلبی باشند مفید است. پزشک متخصص با بررسی نتایج این آزمایشات می‌تواند با توصیه‌های خود از خطر بروز حملات قلبی جلوگیری کند.
در نهایت باید گفت تفاوت این تست با CRP این است که این تست برای تشخیص گسترده بیماری‌ها کاربردی نیست.
نتیجه گیری
سطح پروتئین C در آزمایش crp می تواند به تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها کمک کند. در واقع معمولا انجام این آزمایش با دیگر آزمایش‌‌ها تجویز شده و پزشک با جمع بندی نتایج حاصل از آن‌ها نتیجه نهایی را اعلام خواهد کرد.
به طور کلی آزمایش CRP نشان دهنده وجود عفونت و التهاب در بدن است. آزمایش CRP اختصاصی نبوده و باید گفت که از نتایج حاصل از این آزمایش نمی‌توان دقیق مشخص کرد که کدام قسمت از بدن در حال مبارزه با عفونت است.