آزمایش عملکرد کبد یکی از پرکاربرد ترین آزمایش ها برای تشخیص بیماری های کبدی است. این آزمایش برای اندازه گیری سطح آنزیم ها، پروتئین ها و بیلیروبین در خون انجام می شود. همچنین آزمایش عملکرد کبد برای تشخیص و بررسی عفونت های کبدی همچون هپاتیت B و C استفاده می شود. اگر نتیجه آزمایشات کبدی غیر طبیعی باشد، پزشک معمولا آزمایشات بیشتری را تجویز خواهد کرد. برای اطلاع بیشتر از آزمایش عملکرد کبد و چگونگی انجام آن همراه ما باشید.
آزمایش عملکرد کبد چیست؟
آزمایش عملکرد کبد از نوع آزمایش های خونی است که با اندازه گیری سطح آنزیم ها، پروتئین ها و… در کبد به تشخیص بیماری های کبدی و سلامت کبد کمک شایانی می کند. در صورت وجود مشکل، با استفاده از اطلاعات این آزمایشات، می توان بر درمان و یا پیشرفت بیماری های کبدی نظارت کامل داشت.
تعدادی از آزمایشات پر کاربرد در بررسی عملکرد کبد عبارتند از:
· آزمایش آلانین ترانس آمیناز(ALT)
· آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز(AST)
· آزمایش آلکالین فسفاتاز(ALP)
· آزمایش آلبومین
· آزمایش بیلی روبین
· آزمایش گاما گلوتامیل ترانسفراز(GGT)
آزمایش عملکرد کبد چه مواقعی ضروری است؟
از آنجایی که کبد عضوی مهم و حیاتی در بدن است، مراقبت از آن و جلوگیری از پیشرفت بیماری های کبدی بسیار حائز اهمیت است. بنابراین در صورت داشتن موارد زیر، انجام تست عملکرد کبد را جدی بگیرید:
در صورت داشتن علائم بیماری های کبدی
علائمی که نشان دهنده آسیب به کبد و بیماری های کبدی هستند عبارتند از: زردی، ادرار تیره، خارش، حالت تهوع، کاهش وزن، اسهال، خستگی و… .
سابقه بیماری های کبدی
اگر سابقه بیماری های کبدی همچون عفونت های کبدی، هپاتیت B و C دارید، انجام آزمایش عملکرد کبد می تواند به بررسی این بیماری ها کمک کند.
در صورت مصرف داروهای خاص
در صورت مصرف داروهای خاص، بهتر است برای نظارت بر سلامت کبد و عوارض داروها از آزمایش کبد استفاده کنید.
علاوه بر موارد گفته شده، آزمایش کبد در موارد زیر نیز توصیه می شود:
· در صورت مصرف الکل
· سابقه بیماری صفراوی
· بررسی کبد چرب
· نظارت بر روند درمان بیماری ها
· به عنوان معاینه فیزیکی روتین
قبل از آزمایش کبد ناشتا باشیم؟
برای انجام آزمایش عملکرد کبد نیازی به ناشتا بودن نیست. برای اطمینان بیشتر بهتر است همیشه قبل از آزمایش، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک قبل از انجام تست، اطلاعات لازم را در رابطه با نحوه آماده شدن برای آزمایش و رعایت نکات ضروری به بیماران ارائه خواهد داد. با رعایت نکات و دستورالعمل های گفته شده توسط پزشک قبل از انجام تست، آزمایش شما دقیق و درست خواهد بود.
بهترین آزمایشگاه برای آزمایش کبد
بهترین آزمایشگاه برای آزمایش کبد، آزمایشگاهی است که تست و نیازهای شما را به بهترین شکل برآورده کند. قبل از انتخاب آزمایشگاه حتما از مجوز آن و بهداشت محیط آزمایشگاه، اطمینان حاصل کنید. بهداشت و حرفه ای بودن آزمایشگاه یکی از عوامل موثر در انتخاب آن است.
همچنین از تحقیق برای آزمایشگاه غافل نشوید، چرا که با تحقیق و شنیدن نظرات سایر بیماران می توانید قابل اعتمادترین آزمایشگاه را انتخاب کنید. بیماران می توانند از پزشک خود در رابطه با انتخاب آزمایشگاه نیز کمک بگیرند.
تفسیر آزمایش کبد
آلانین آمینوترانسفراز: در آزمایش کبد، آلانین آمینوترانسفراز هم اندازه گیری می شود. ATL زمانی که کبد آسیب دیده باشد، در خون آزاد می شود و اندازه گیری آن به تعیین نوع و شدت بیماری کمک می کند. برای مثال مقدار بالای ALT نشان دهنده هپاتیت B و C یا سرطان است.
مقدار طبیعی ALT در تست عملکرد کبد:
· در مردان 5 تا 40 واحد در لیتر است.
· در زنان 5 تا 35 واحد در لیتر است.
آسپارتات آمینوترانسفراز: AST نیز یکی از آنزیم های کبد است که مقدار طبیعی آن در مردان 5 تا 35 واحد در لیتر، و در زنان 5 تا 20 واحد در لیتر است. معمولا در هپاتیت حاد یا عفونت های ویروسی شدید، سطح AST بالا است.
آلکالین فسفاتاز: ALP یکی دیگر از آنزیم های کبد است که افزایش مقدار این آنزیم معمولا نشانگر انسداد مجاری صفراوی است. مقدار طبیعی آن در بزرگسالان 30 تا 110 واحد در لیتر است.
بیلی روبین تام: بیلی روبین اکثرا برای تشخیص اختلالات کبدی و کم خونی همولیتیک استفاده می شود. همچنین مقدار بالای بیلی روبین در نوزادان باعث زردی می شود.
همچنین افزایش سطح بیلی روبین می تواند نشان دهنده انسداد در مجاری کبد یا صفراوی باشد.
آلبومین: ALB در آزمایش کبد، برای تشخیص بیماری های کبدی، کلیوی و گوارشی استفاده می شود. افزایش سطح این پروتئین نشان دهنده کمبود آب در بدن است.
گاماگلوتامیل ترانسفراز:GGT نیز برای تشخیص مشکلات مجاری صفراوی اندازه گیری می شود. مقدار طبیعی این آنزیم در مردان 5 تا 50 واحد در لیتر، و در زنان 5 تا 35 واحد در لیتر است.
نتیجه گیری
فراموش نکنید که کبد عضوی حیاتی در بدن شما محسوب می شود، پس بهتر است از آزمایش عملکرد کبد فاغل نشوید! زیرا آزمایش عملکرد کبد به شما در تشخیص بیماری های کبدی و سنجش سلامت کبد کمک می کند. همچنین پزشک می تواند با بررسی شرایط و سابقه پزشکی شما آزمایش کبد را تجویز کند.