آزمایش انعقاد خون یا آزمایش PT (Prothrombin Time) یکی از آزمایش‌های بسیار مهم و معمول در پزشکی است که برای اندازه گیری زمان لازم برای انعقاد خون استفاده می‌شود. این آزمایش برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با اختلالات خونی مانند اختلالات انعقادی، اختلالات کبدی و داروهای خاصی که بر روی سیستم انعقادی خون تاثیر می‌گذارند، استفاده می‌شود. در این مقاله در رابطه با نحوه انجام و کاربرد و سایر موارد مرتبط اطلاعات مفیدی را در اختیار شما می‌گذاریم.
آزمایش انعقاد خون چیست؟
در این آزمایش، نمونه خون برای انعقاد در معرض ماده ای به نام ترموپلاستین قرار می‌گیرد. سپس زمانی که فعال‌سازهای سیستم انعقادی خون فعال شده و رویکرد انعقادی آغاز می‌شود، پروترومبین به ترومبین تبدیل می‌شود و انعقاد خون رخ می‌دهد، ثبت می‌شود. مقدار زمان لازم برای انعقاد خون به عنوان نتیجه آزمایش گزارش می‌شود.
نتایج آزمایش انعقاد خون به صورت ثانیه گزارش می‌شود. مقادیر طبیعی زمان انعقاد خون بین 11 و 13 ثانیه است، اما این مقدار می‌تواند در برخی شرایط مانند استفاده از داروهای خاص، اختلالات کبدی و غیره، افزایش یا کاهش یابد.
آیا این آزمایش برای همه بیماران لازم است؟
آزمایش انعقاد خون یکی از آزمایش‌های جنرال در پزشکی است، اما انجام آن برای همه بیماران لازم نیست. این آزمایش به عنوان یکی از معیارهای تشخیصی و پیگیری در بیماری‌هایی مانند اختلالات انعقادی، عفونت‌های خون، اختلالات کبدی و مصرف داروهایی که بر روی سیستم انعقادی خون تاثیر دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگر شما دارای علائمی مانند خونریزی نامتعارف، خونریزی طولانی مدت، آسیب شدید به بافت‌ها، اختلالات کبدی یا عفونت‌های خون هستید، پزشک شما احتمالا آزمایش انعقاد خون را برای شما در نظر می‌گیرد. در صورتی که داروهایی مانند وارفارین یا هپارین مصرف می‌کنید، پزشک نیاز به انجام این آزمایش را برای پایش داروهای شما نیاز می‌داند.
بنابراین حتما به این نکته توجه داشته باشید که انجام آزمایش انعقاد خون به شرایط و نیاز هر بیمار بستگی دارد و پزشک شما بهترین تصمیم را در این زمینه می‌تواند بگیرد.
آیا می‌توان قبل از انجام آزمایش انعقاد خون غذا خورد؟
در بسیاری از موارد، مصرف مواد غذایی قبل از انجام آزمایش انعقاد خون تأثیری بر نتایج این آزمایش ندارد و شما میتوانید به طور معمول غذای خود را مصرف کنید. با این حال، در صورتی که نیاز باشد تا قبل از انجام آزمایش هیچ غذایی نخورید، پزشک حتما به شما ذکر خواهد کرد و یا همچنین میتوانید با آزمایشگاه سیمرغ تماس بگیرید و اطلاع کسب کنید.
به عنوان مثال، اگر شما داروهایی مانند وارفارین یا هپارین را مصرف می‌کنید، پزشک شما ممکن است عدم مصرف غذای حاوی ویتامین K ، مانند سبزیجات، انگور سیاه و غیره را تاکید داشته باشد. این اقدام به علت این است که ویتامین K می‌تواند تأثیری بر روی سیستم انعقادی خون داشته باشد و به تغییر نتایج آزمایش انعقاد خون منجر شود.
کاربرد آزمایش انعقاد خون چیست؟
همانطور که ذکر شد این آزمایش برای تشخیص برخی اختلالات انعقادی خون و پایش درمان این اختلالات، استفاده می‌شود. برخی کاربردهای اصلی این آزمایش عبارتند از:
- تشخیص اختلالات انعقادی خون: در برخی اختلالات انعقادی خون، مانند بیماری های خونی وراثتی، پیشگیری از تشکیل خونریزی ناشی از کاهش تعداد یا عملکرد صحیح سلول‌های خونی، مانند پلاکت‌ها و عوامل انعقادی خون، از اهمیت بالایی برخوردار است. انجام آزمایش انعقاد خون، به پزشک کمک می‌کند تا بیماری را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
- پایش درمان دارویی: برخی داروها مانند وارفارین و هپارین، بر روی سیستم انعقادی خون تأثیر دارند و به کنترل خونریزی و جلوگیری از تشکیل خونریزی و لخته خون کمک می‌کنند. تغییرات در نتایج آزمایش انعقاد خون می‌تواند به پزشک کمک کند تا دوز داروها را تنظیم و پایش درمان را انجام دهد.
- پایش درمان بیماران با بیماری‌های قلبی: برخی بیماری‌های قلبی، مانند فیبریلاسیون دهلیزی، به علت افزایش خطر تشکیل لخته خون، باعث افزایش خطر خونریزی می‌شوند. آزمایش انعقاد خون در این بیماران می‌تواند به پایش و کنترل خونریزی کمک کند.
- پایش درمان بیماران با اختلالات کبدی: بیماری‌های کبدی می‌توانند باعث تغییرات در سیستم انعقادی خون شوند و باعث افزایش خطر خونریزی یا لخته خون شوند. آزمایش انعقاد خون در این بیماران می‌تواند به پایش و کنترل خونریزی کمک کند.
بنابراین، آزمایش انعقاد خون به عنوان یکی از آزمایش‌های پایه در پزشکی، در تشخیص و پایش درمان برخی بیماری‌ها بسیار مفید است.