آزمایش تری گلیسرید خون یکی از تست های بسیار پرکاربرد برای پزشکان است. اگر میزان تری گلیسیرید موجود در خون بالا باشد، احتمال گرفتار شدن فرد به بیماریهای قلبی همچون سکته قلبی و بیماریهای گرفتگی عروق افزایش خواهد یافت. از این رو پزشکان به افرادی که در خانواده خود تجربه سکته دارند، افرادی که درگیر بیماری دیابت هستند و افرادی که دارای سابقه تری گلیسیرید بالا باشند، توصیه میکنند تست تری گلیسرید را جدی گرفته و در بازههای زمانی مشخص نسبت به انجام آن اقدام کنند. در این مقاله در مورد آزمایش تری گلیسیرید خون و هر آنچه در مورد آن نیاز دارید بدانید صحبت میکنیم.
آزمایش تری گلیسیرید خون چیست؟
در ابتدا باید بدانید، بدن کالریهای بلااستفاده را به صورت تری گلیسیرید ذخیره میکند و چربی موجود در خون همان تری گلیسیرید نام دارد. در واقع این ماده نوعی لیپید به حساب میآید و برای تامین انرژی عضلات بکار گرفته میشود. بنابراین آزمایش تری گلیسیرید خون نوعی آزمایش خون به حساب میآید که میزان چربی خون شما را اندازهگیری میکند.
از آن جایی که تری گلیسیرید بالا احتمال خطر حمله قلبی و سکته را افزایش خواهد داد، بسیار واجب و ضروری است تا در خصوص میزان آن در بدن اطلاع یابید و آزمایش آن را در صورت لزوم انجام دهید. اگر افراد بیش از نیاز بدن این ماده را در خون داشته باشند، مقدار آن در بدن افزایش خواهد یافت که میتواند مضر و خطرناک باشد.
بیشتر بخوانید: آزمایش انعقاد خون و نحوه انجام تست
آزمایش تری گلیسیرید برای چه چیزی تجویز میشود؟
به طور کلی به منظور تشخیص بیماریهایی که ممکن است به سبب بالا بودن تری گلیسیرید افراد را درگیر کنند، انجام آزمایش تری گلیسیرید خون توسط پزشکان توصیه میشود. در ادامه این مطلب این بیماریها را عنوان میکنیم:
از آنجایی که این آزمایش در دسته آزمایشات پروفایل لیپیدی قرار دارد و پروفایل لیپیدی هم مواردی مثل LDL، HDL، کلسترول و تریگلیسیرید (Triglycerides) را مشخص میکند، برای تعیین مقدار این موارد نیز از آن استفاده میشود.
- در صورت بروز قبلی بیماریهای قلبی همچون حمله قلبی یا سکته مغزی انجام این آزمایش توصیه میشود.
- در صورت وجود گرفتگی در رگهای بدن پزشک انجام این آزمایش را تجویز میکند.
- جهت تشخیص بیماریهای التهاب لوزالمعده یا خطر بروز آن، تفسیر این آزمایش در دستور پزشکان قرار دارد.
آزمایش تری گلیسیرید خون چگونه انجام میشود؟
چگونگی انجام آزمایش تری گلیسرید خون همانند تمامی آزمایشهایی که نیاز به نمونه گیری از خون دارند، انجام میشود و مراحل آن به شرح زیر هستند:
- در ابتدا پرستار با مایع ضدعفونی کننده محلی از دست شما را استریل خواهد کرد.
- برای ملتهب شدن رگ، شریان بندی دور بازوی بیمار بسته میشود تا رگ به آسانی پیدا شود.
- سوزن سرنگ داخل رگ فرد وارد شده و خون کشیده میشود.
- پس از این که لوله آزمایشگاهی پر شد، سوزن خارج شده و شریان بند باز میشود.
- به منظور بند آمدن خون، پنبه را بر روی محل زخم فشار میدهند.
- به منظور بررسی و ارزیابی، نمونه خون گرفته شده به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.
تفسیر نتایج آزمایش تری گلیسیرید خون
به طور معمول در آزمایش تری گلیسیرید خون علاوه بر میزان تری گلیسیرید، فاکتورهای دیگری نیز بررسی خواهند شد که میزان هر یک از این فاکتورهای خونی در سنین مختلف باید به شرح زیر باشند:
- میزان تری گلیسرید در افراد پایین ۱۰ سال
نرمال: کمتر از ۱۰۰
لب مرز: بین ۱۰۰ تا ۱۵۰
بالا: بالاتر از ۱۵۰
- میزان تری گلیسیرید در افراد بالای ۱۰ سال
نرمال: کمتر از ۱۵۰
لب مرز: بین ۱۵۰ تا ۱۹۹
بالا: بالاتر از ۲۰۰
- میزان کلسترول در افراد پایین ۱۰ سال
نرمال: کمتر از ۱۷۰
لب مرز: بین ۱۷۰ تا ۱۹۹
بالا: بالاتر از ۲۰۰
- میزان کلسترول در افراد بالای ۱۰ سال
نرمال: کمتر از ۲۰۰
لب مرز: بین ۲۰۰ تا ۲۳۹
بالا: بالاتر از ۲۴۰
- میزان LDL
نرمال: کمتر از ۱۳۰
لب مرز: بین ۱۳۰ تا ۱۵۹
بالا: بالاتر از ۱۶۰
- میزان HDL
نرمال: کمتر از ۶۰
لب مرز: بین ۴۰تا ۵۹
بالا: بالاتر از ۴۰
آزمایش تری گلیسیرید باید چند باشد؟
پس از انجام آزمایش تری گلیسیرید خون هنگامی که جواب آزمایش را دریافت کنید، مشاهده میکنید مقادیر در خون شما بر حسب میلی گرم بر روی دسی لیتر ثبت شده است. به طور کلی میزان نرمال و سطح غیر نرمال این فاکتور در خون شما به شرح زیر خواهد بود:
اگر میزان tg در خون کمتر از ۱۵۰ میلیگرم بر روی دسی لیتر باشد، سطح مقدار این فاکتور در بدن شما نرمال است.
اگر میزان tg در خون شما بین ۱۵۰ تا ۱۹۹ میلیگرم بر روی دسی لیتر باشد، مقدار این فاکتور در خط مرزی بالا قرار دارد.
اگر میزان tg در خون افراد بین ۲۰۰ تا ۴۹۹ میلیگرم بر روی دسی لیتر باشد، مقدار این فاکتور در بدن فرد بالا است.
اگر میزان tg در خون افراد بالای ۵۰۰ میلیگرم بر روی دسی لیتر باشد، مقدار این فاکتور در بدن خیلی بالا است.
بیشتر بخوانید: تست ایمونولوژی؛ ایمنی شناسی
چه افرادی باید آزمایش تری گلیسیرید انجام دهند؟
به طور کلی افرادی که تری گلیسیرید در خون آنها بالاست، پزشکان به آنها توصیه میکند در مدت زمانهای مشخص این آزمایش را انجام دهند تا بتوانند میزان گلیسیرید در خون را بررسی و کنترل نمایند. به عنوان مثال افرادی که دچار بیماری دیابت یا پیش دیابت هستند نیز لازم است در مدت زمانهای مشخص این آزمایش را انجام دهند تا میزان تری گلیسیرید در خون آنها مشخص شود.
این که بازههای زمانی برای تکرار آزمایش تری گلیسرید خون چه مدت باید باشد، بستگی به عوامل مختلفی همچون جنس، سن و خطر ابتلا به بیماری قلبی دارد. بهترین سنین برای شروع تست ۹ تا ۱۱ سالگی بوده و کودکان در این سن باید آزمایش را هر ۵ سال یکبار تکرار کنند. البته اگر در خانوادهای سابقه بیماری قلبی یا سکته وجود دارد، بهتر است این تست از سن ۲ سالگی برای کودکان آغاز شود. زمان تکرار آزمایش برای افراد بالای ۲۰ سال به شرح زیر است:
- مردان 20 تا 45 سال هر 5 سال
- زنان 20 تا 55 سال هر 5 سال
- مردان 45 سال و زنان 55 سال به بالا هر 1 تا 2 سال
- مردان و زنان 65 سال به بالا هر سال
برای آزمایش تری گلیسیرید باید ناشتا بود؟
برای انجام آزمایش تری گلیسیرید خون ناشتا بودن به مدت ۹ تا ۱۴ ساعت قبل از گرفتن خون الزامی است. چرا که پس از مصرف وعده غذایی میزان این فاکتور به شدت افزایش یافته و حدود ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از حالت ناشتا خواهد بود. بنابراین نباید ۹ تا ۱۴ ساعت قبل از این آزمایش چیزی به غیر از آب بخورید و بنوشید. به علاوه وجود الکل در بدن بر روی نتیجه این آزمایش تاثیر خواهد گذاشت، بنابراین نباید به مدت ۲۴ ساعت قبل از انجام این آزمایش الکل مصرف کنید.
برخی از داروهای مصرفی نیز میتوانند نتیجه این تست را تغییر دهند، در نتیجه پزشکان از بیماران میخواهند قبل از انجام تست برخی داروها را مصرف نکنند. از جمله مهمترین داروهایی که میتوانند بر روی نتیجه این تست تاثیر بگذارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رتینوئید
- استروژن
- کلوفیبریت
- آسپاراژیناز
- اسید نیکوتینیک
- اسید اسکوربیک
- کلستیپول (کلستید)
- جم فیبروزیل (لوپید)
- مهارکننده ی پروتئا
- قرصهای ضد بارداری
- کلستیرامین (Prevalite)
- فنوفیبرات (فینوگلید، Tricor)
- بعضی داروهای ضد روانپریشی
سطح گلیسرید بالا در آزمایش نشانه چیست؟
به طور معمول افرادی که سطح تری گلیسرید در خون آنها بالا باشد، در معرض خطر بیماری قلبی سکته و سایر بیماریهایی هستند که سبب درگیری رگها و عروق بدن خواهند شد. هایپر تری گلیسیریدمی یک اصطلاح پزشکی رایج بوده که در صورت بالا بودن تری گلیسیرید در خون به کار میرود.
دقت داشته باشید که اگر میزان تری گلیسرید در حالت ناشتا بیشتر از ۱۰۰۰ میلیگرم بر دسی لیتر باشد، بسیار خطرناک بوده و منجر به بیماری پانکراتیت خواهد شد. به همین سبب این افراد باید هرچه سریعتر تحت درمان قرار بگیرند.
برای کاهش سطح تری گلیسیرید خون رعایت موارد زیر کمککننده است:
- ترک سیگار
- خواب کافی
- مدیریت استرس
- حفظ تناسب اندام
- عدم مصرف الکل
- انجام فعالیت بدنی منظم
- مصرف غذاهای سالم، فاقد قند اضافی و چربی اشباع شده
هزینه آزمایش تری گلیسیرید گران است؟
یکی از سوالات رایجی که برای افراد پیش از انجام آزمایش tg پیش میآید، هزینه انجام آن است. برای اطلاع از این مورد میتوانید به آزمایشگاه تخصصی سیمرغ مراجعه کنید و یا تماس بگیرید. در این آزمایشگاه هزینه انجام آزمایش تری گلیسیرید خون طبق تعرفه معمول خود محاسبه خواهد شد. البته اگر بیماران دارای بیمه تکمیلی باشند، مبلغ بسیاری توسط این بیمه تامین خواهد شد.
سخن پایانی
افراد در هر سنی که باشند، لازم است فاکتورهای خون خود را در بازههای زمانی مشخص اندازه گیری نمایند. در این مطلب متوجه شدیم یکی از مهمترین فاکتورهای خونی، تری گلیسیرید است که در صورت بالا بودن آن احتمال ابتلای افراد به بیماریهای مختلف افزایش خواهد یافت. بنابراین انجام آزمایشهای کنترلی در این خصوص را جدی بگیرید و نسبت به کنترل آن اقدام کنید.